ABC (ART BASICS for CHILDREN) is het geesteskind van Gerhard Jäger. Toen hij in 1994 vader werd, ging hij op zoek naar prikkelende boeken en spelmaterialen voor zijn opgroeiende zoon, als een indirecte visuele toeleiding tot de kunsten. Die boekencollectie, waarin kunst, cultuur en opvoeding centraal staan, groeide in die mate dat hij ze wilde delen: met andere ouders, maar ook leerkrachten, bibliothecarissen, pedagogen, en last but not least, met andere kinderen.

De meest interessante ideëen uit de talloze boeken werden geselecteerd en getransformeerd tot speel-en werkstations: kleine eilanden waar kinderen én volwassenen, individueel of samen, op een speelse en creatieve manier met hun verbeelding, zintuigen, handen… aan de slag konden. En natuurlijk konden snuisteren in de boeken waar het mee begonnen was. Op die manier ontstonden de interactieve ABC-studio’s.

Begin 2023 heeft Gerhard Jäger de artistieke coördinatie en kwaliteitszorg van de organisatie en het ABC-huis doorgegeven aan het team. Hij ondersteunt de werking vooral nog met zijn expertise rond de boeken- en verhalencollectie alsook met specifieke workshops en de opvolging van het ABC archief.

De eerste ABC-studio kende een publieke try-out in 1998 op het BRONKS-festival in Brussel. De studio’s, een combinatie van bibliotheek, atelier en tentoonstelling in een uitgepuurde vormgeving, waren nadien op vele plaatsen te gast. In culturele centra, van Oostende via Hasselt tot Namen, maar ook op festivals als Brussel 2000, Lille 2004, Mons 2015, in verschillende expo’s in Bozar, in het Magritte-museum, …

In 2008 vond ABC een eigen pand in Schaarbeek. ‘De Fabriek’, een voormalig jeugdhuis, kende een verbouwing van twee jaar, en werd getransformeerd tot ABC-huis. Daar bevindt zich nu de voortdurend groeiende, meertalige collectie van intussen zo’n 12.000 boeken. Dit Creative Resourcecenter –zoals het ABC-huis ook genoemd wordt- staat ter beschikking van eenieder die rond kunst en educatie projecten ontwikkelt, of gewoon inspiratie voor het leven wil opdoen.

Iedereen heeft recht op een“poëtisch leven”. Met dit ideaal voor ogen gebruikt ABC het artistieke proces als aanzet tot dialoog, en als reflectief instrument om jong en oud te ondersteunen in de zoektocht naar integratie van kunst in het dagelijks leven. Daartoe verzamelen we de meest inspirerende boeken, ideeën, visuals, materialen en media op vlak van kunst en educatie, en die collectie ontsluiten we op diverse manieren (studio’s, ateliers, publicaties…). De achterliggende gedachte is dat ieder, ongeacht leeftijd of achtergrond, zelf op onderzoek gaat in en met de collectie, en deze onderzoekshouding ook integreert in de dagelijkse realiteit. Naast dit directe impulswerk werkt ABC aan strategieën om door middel van informele leerervaringen (toekomstige) leerkrachten te inspireren tot een meer artistieke, persoonlijke manier van onderwijzen. We werken aan een nieuwe, vakoverschrijdende onderwijscultuur waarbij kunst(educatie) in alle gebieden van het curriculum zit verweven.

“Today art education has no definite goal, no method, no particular content that can be taught, no tradition that can be transmitted to a new generation- which is to say, it has too many. Just as art after Duchamp can be anything, so can art education be anything. Art education is an education that functions more as an idea of education, as education per se, because art education is finally unspecific. (…) It is an education without rules. But so-called real life, where we are subject to an endless variety of improvisations, suggestions, confusions and catastrophes is also without any rules. Ultimately, teaching art means teaching life.”

Boris Groys, filosooof en kunstcriticus

• Kunst en cultuur integreren in de samenleving
  Een van de belangrijkste doelstellingen van de organisatie is het uitbouwen van een meer evidente relatie tussen kunst (in de ruime zin van het woord) en het dagelijkse leven. ABC wil op die manier kunst en cultuur een meer geïntegreerde plek geven in de samenleving, in het onderwijs en in het leven van elk individu. Niet zozeer door kinderen en jongeren te zien als toekomstige kunstenaars of cultuurconsumenten, maar door hen in de eerste plaats meer vertrouwd te maken met de manieren waarop kunstenaars en andere creatieve geesten met de wereld en het leven omgaan.

• Aanbieden van een esthetische ervaring in een ruimtelijk doordachte context
  ABC wil haar publiek ook een esthetische ervaring aanbieden via zorgvuldig geselecteerde educatieve spel- en andere materialen en een visueel aantrekkelijke, inspirerende boekencollectie. Dit alles in een kwalitatieve en zorgvuldig vormgegeven omgeving.

• Stimuleren van spelplezier en spelend leren/Talentontwikkeling
  De projecten stellen het genieten van het spel prioritair, als een daad van verbeelding, creativiteit, handigheid, communicatie en puur plezier. Een ABC-omgeving is een plek waar volwassenen weer leren spelen, en waar kinderen kunnen spelen om te leren. Vanuit het spel kan er gezocht worden naar een meer intellectuele, sociale, artistieke of spirituele ontwikkeling.

• Bewuster leren kijken, luisteren, leven
  Kunst- en cultuurparticipatie doet in vraag stellen, kan aanzetten tot dialoog, de blik verruimen, een proces op gang brengen van bewuster kijken en luisteren, en op termijn, van bewuster leven. Een belangrijk aspect daarin is het bevorderen van beeldgeletterdheid en mediawijsheid, zodat kinderen en jongeren kritischer leren omgaan met de talloze visuele en informatieve prikkels waarmee ze vandaag overspoeld worden. In tijden van snelheid, functionaliteit en overdaad aan digital entertainment wil ABC net uitnodigen tot tijd nemen, stil staan en verwonderd zijn om een bepaalde vorm, kleur, smaak, klank, beeld, idee …

• Aanzetten tot burgerschap, empathie, tolerantie:
  ABC wil haar publiek ook stimuleren tot het verwoorden waarom je een (kunst)werk goed of slecht vindt, los van de consensus die erover heerst. Het is belangrijk dat mensen over hun eigen perceptie in dialoog treden met anderen. Wanneer je kan praten met anderen over wat je al dan niet in een bepaald (kunst)werk aanspreekt, ontwikkel je ook respect voor de mening van anderen. Het creeërt empathie, en zorgt tegelijkertijd voor empowerment. Kunst en esthetische opvoeding hebben in die zin ook een directe relatie met de samenleving, ze bewerkstelligen tolerantie en leren je naar de dingen kijken vanuit verschillende perspectieven.

No guru, no method, no teacher’– Van Morrison

Bij alle ABC-projecten staat de persoonlijke creatieve ontwikkeling van elk individu centraal. Deze ontwikkeling verloopt bij iedereen anders, varieert naargelang leeftijd, referentiekader, humeur enz. Het komt er dus op aan een omgeving te creëren waarin ieder vanuit zijn of haar eigenheid een weg kan vinden binnen het ruime aanbod aan boeken, visuals, educatieve materialen & impulsen. Binnen het sterk variërende karakter van verschillende kunstdisciplines, kunsthistorische tendensen en culturen zijn er voor elkeen voldoende aanknopingspunten te vinden. We maken daarom ook gebruik van de meest uiteenlopende technieken, materialen en media.

De ABC-benadering is holistisch, we trachten zoveel mogelijk dimensies van de mens aan bod te laten komen: het intellectuele, emotionele, zintuiglijke, motorische, spirituele. De diversiteit van het aanbod stelt het publiek in de gelegenheid om op verschillende niveaus zichzelf en de samenleving te ontdekken. Via de wereld van de kunst natuurlijk, maar ook omdat de linken met wetenschap, filosofie, antropologie, religie… overvloedig aanwezig zijn. Kinderen/jongeren die een ABC-project bezoeken komen dus met een ruim aanbod aan activiteiten in contact, gaande van eerder cognitieve spelen, via manuele activiteiten, naar filosoferen, om eventueel uit te komen bij ‘samen koken’. Het ABC-concept is daarom een totaalpakket van verschillende elementen: de rijke collectie, bestaande uit boeken, ideeën en werkinstrumenten, de vormgeving van de ruimte en de persoonlijkheid van de ABC-gids. Het geheel is meer dan de som van de delen.